- طراحی ساختمان
- طراحی نماد و سردر
- شهرسازی
- طراحی منظر
- طراحی شهری
- طراحی داخلی
"من ترسیم کردن را به حرفزدن ترجیح میدهم، زیرا ترسیم کردن سریعتر است و مجال کمتری برای دروغ گفتن باقی میگذارد."
لوکوربوزیه
مهندسین مشاور نقشیاد آمادگی ارائه خدمات طراحی انواع ساختمانها از جمله ساختمانهای مسکونی، اداری، تجاری، صنعتی، نظامی، ورزشی، بهداشتی و درمانی – آموزشی، فرهنگی، مذهبی و ازایندست را دارد.
خلاصه فرایند خدمات به شرح ذیل است؛
- دریافت اطلاعات پایه و تهیه مبانی طرح
- انجام مطالعات اولیه و تعیین اهداف پروژه
- بررسی عوامل محیطی و اقلیمی
- شناسایی کامل اجزاء عملکردی ساختمان
- تهیه برنامه فیزیکی (کالبدی) طرح
- تهیه طرح شماتیک (پلانها، نماها و فرم)
- طراحی جزئیات اجرایی طرح (معماری، سازه، برق و مکانیک)
- متره و برآورد طرح
رئوس شرح خدمات طراحی ساختمان:
دریافت اطلاعات پایه و تهیه مبانی طرح
پس از ابلاغ هر بخش از کار/ پروژه مشاور نسبت به دریافت اطلاعات پایه از کارفرما اقدام نموده و شرح نیازمندیهای طرح را با هماهنگی با کارفرما و بهرهبردار در قالب فرم مبانی طرح تهیه مینماید.
مبانی طرح شامل تعداد و حدود متراژ ساختمانها و محوطهسازی و سایر نیازمندیهای پروژه، حدود بودجه موردنیاز برای اجرای پروژه، معیارهای خاص در طراحی معماری، سازه و تأسیسات برقی و مکانیکی و نیز محوطه است. فرایند رسیدن به این موارد بهطورکلی در بخشهای زیر قابل تقسیم است.
الف) انجام مطالعات اولیه و تعیین اهداف پروژه:
اهداف کمی و کیفی هر پروژه بستگی به خواست و نیازهای استفادهکننده و امکانات و محدودیتهای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و فنی موجود دارد.
ب) بررسی عوامل محیطی و جغرافیایی:
عوامل محیطی نقشی تعیینکننده، در شکلگیری ساختمان دارند. ساختمانهای هر منطقه باتوجهبه شرایط محیطی، وضع زمین و نوع آبوهوای آن طراحی میشود.
عوامل طبیعی شامل: مختصات جغرافیایی هر منطقه – آبوهوا باتوجهبه ارتفاع آن نقطه از سطح زمین – محیط و عوامل طبیعی مانند کوه، بیابان و جنگل تأثیر اساسی در کیفیت ساختمانهای هر منطقه دارد. – شدت و جهت بادهای منطقه – دما و تغییرات درجه حرارت – رطوبت نسبی – میزان بارندگی – بررسی اقلیم و آسایش انسان – وضعیت زمینشناختی منطقه
ج) شناسایی کامل اجزای عملکردی ساختمان:
برای طراحی مناسب هر قسمت از ساختمان، مهندس معمار باید کاملاً با فعالیتهایی که در آن قسمت انجام میگیرد آشنا باشد، مساحت فضاها و نوع لوازم و تجهیزات مورداستفاده را مشخص کند، نورگیری تهویه و ارتباط متقابل فضاها را بررسی نماید و هر فضا را متناسب با نحوه استفادهاش طراحی کرده تسهیلات لازم را پیشبینی کند.
د) برنامه کالبدی طرح
هر مجموعه بهعنوان یک کل دارای قسمتهای مختلفی است که علاوه بر انسجام کلی باید دارای مشخصهها و ویژگیهای متعلق به خود باشند، تا بتوان با آگاهی به نیازهای مجموعه شروع به طراحی نمود.
مطالعات مرحله اول
پس از تصویب مبانی طرح، مشاور نسبت به انجام مطالعات مرحله اول در دو بخش شناسایی و بررسی اولیه و تهیه طرح مقدماتی اقدام نموده و مطابق شرح خدمات تیپ نسبت به بررسی دقیق شرایط و ضوابط اقدام و نتیجه در قالب گزارش مطالعات به کارفرما ارائه میگردد.
رئوس خدمات در بخش اول (شناسایی و بررسی اولیه) به شرح کلیات ذیل است:
– گردآوری اطلاعات و انجام مطالعات پایه شامل: مذاکره با کارفرما و بهرهبردار و کسب اطلاع از نیازمندیهای حال و آینده، بازدید میدانی، بررسی زیرساختهای موجود از قبیل آب و فاضلاب، برق، گاز، مخابرات، راه و ازایندست، بررسی طرحهای بالادست نظیر طرح جامع یا تفضیلی یا هادی، بررسی کلی ساختار زمینشناسی، گسلها، آبهای زیرسطحی، مطالعه اقلیمی و جغرافیایی و غیره
– بررسی و شناسایی کالبدی و ضوابط و مقررات شامل: بررسی معماری بومی و جدید منطقه، وضعیت احداث مستحدثات منطقه، ضوابط و مقررات بالادستی، تعیین معیارها و آییننامههای لازمالاجرا
– بررسی و مطالعه مصالح و روشهای ساخت شامل: انواع مصالح ساختمانی و تأسیساتی، منابع تأمین مصالح و فواصل حمل، سیستمهای مناسب سازه و روشهای ساخت متداول، وضعیت مهارت نیروی انسانی منطقه
– بررسی سیستم تأسیساتی و تجهیزاتی شامل: تعیین تأمینکنندگان مجاز و معتبر (وندور لیست)، فهرست تجهیزات و تأسیسات موردنیاز، ضرورتهای فنی، مقایسه فنی و اقتصادی سیستمها.
– برنامهریزی فیزیکی (کالبدی) شامل: محاسبات نیاز حال و آینده، ارائه برنامه فضایی و تفصیلی فیزیکی و روابط مربوطه، تهیه دیاگرام اجزای مختلف ساختمان، مقایسه فنی و اقتصادی و ارائه گزینه برتر.
– تهیه طرح شماتیک: طراحی سیمای کلی ساختمان (کانسپت طرح) در قالب طرح سهبعدی ساختمان، جانمایی ساختمانها، نقشههای شماتیک، پیشبینی مدت و هزینه اجرای پروژه، تهیه فهرست آزمایشها یا سایر خدمات برای مرحله دوم طراحی
– نتیجهگیری و ارائه گزارش نهایی مطالعات مرحله اول
رئوس خدمات در بخش دوم (تهیه طرح مقدماتی) به شرح کلیات ذیل است:
– مطالعات تکمیلی شامل: بازدید مجدد از سایت (در صورت نیاز)، تعیین و تدقیق شرح خدمات سایر مشاورین نظیر مشاور ژئوتکنیک یا نقشهبرداری، جمعآوری سایر اطلاعات تکمیلی، ارائه گزارش تکمیلی در مورد روش ساخت و مصالح مصرفی
– مطالعات و طراحی معماری شامل: تکمیل و تدقیق نیازمندیهای حال و آینده، تدقیق جانمایی و طرح محوطه و راهها، مطالعات نهایی ارتباطات افقی و عمودی، نورگیری، سیستمهای تأسیساتی و مقررات ایمنی، طراحی معماری ساختمان و محوطه با هماهنگی بخش سازه و تأسیسات مکانیکی و برقی
– مطالعات و طراحی سازه شامل: تعیین مبانی طراحی سازه و استانداردهای بارگذاری و طراحی، تجزیهوتحلیل نتایج آزمایشهای ژئوتکنیک و مقاومت مصالح، طراحی مقدماتی سازه و تعیین حدود ابعادی المانهای سازه
– مطالعات و طراحی تأسیسات برقی و مکانیکی شامل: تعیین مبانی طراحی و استانداردها، مطالعه سیستمهای مختلف، برآورد نیازهای تأسیساتی نظیر آب مصرفی، فضای سبز، آتشنشانی، برق و سوخت و غیره، طرح اولیه تأسیسات بهداشتی، تهویه مطبوع، روشنایی و برقرسانی، مخابرات و شبکه، اعلام حریق، اتصال زمین و برقگیر، تهیه طرح تأسیساتی، تعیین مشخصات تجهیزات تأسیساتی و مقایسه فنی و اقتصادی و ارائه گزینه برتر.
– تهیه نقشههای مقدماتی شامل پلانها، نماها و مقاطع، پروفیلهای طولی و عرضی در بخشهای معماری و سازه، نقشههای مقدماتی تأسیسات شامل پلانها و مسیرهای لولهکشی و برقرسانی، دیاگرام شماتیک شبکهها، جدول مشخصات نازککاری و نما، برآورد هزینه اجرای پروژه
– ارائه گزارش نهایی مطالعات مرحله اول
مطالعات مرحله دوم
این خدمات شامل رئوس کلی ذیل است:
انجام محاسبات فنی: مطابق استانداردها و ضوابط فنی و قانونی، محاسبات فنی شامل معماری، سازه و تأسیسات برقی و مکانیکی صورت پذیرفته و دفترچه محاسبات تهیه میگردد.
تهیه نقشههای اجرایی: بر اساس طرحهای تصویبشده در مرحله اول، نقشههای اجرایی پروژه در بخشهای معماری، سازه، تأسیسات برقی، تأسیسات مکانیکی و محوطه که نمایانگر کلیه جزئیات اجرایی پروژه است تهیه و ارائه میگردد.
مشخصات فنی عمومی و خصوصی: برای کلیه ردیفهای کارهای اجرایی در بخشهای معماری، سازه، تأسیسات برقی و مکانیکی و محوطه مشخصات فنی عمومی اجرایی آن تعیین و در صورت عدم وجود یا استفاده از مصالح یا روشهای نوین، مشخصات فنی اختصاصی آن توسط مشاور تهیه میگردد.
تهیه متره و برآورد هزینه اجرای عملیات: پس از تصویب نقشههای اجرایی، ریز متره کارهای اجرایی مطابق ردیفهای فهارس بها یا ردیفهای ستارهدار تهیه و بر اساس آن با استفاده از آخرین فهارس بهای ابلاغی، هزینه اجرای پروژه برآورد میگردد. در این بخش ردیفهای خارج از فهارس بها با استفاده از آنالیز بها محاسبه و بر اساس آخرین شاخصهای تعدیل به پایه فهارس بها تبدیل میگردد.
تهیه برنامه زمانی اجرای پروژه: در این بخش بر اساس متره و برآورد کار و مطالعات مرحله اول و دوم و شناسایی شرایط خاص منطقه، زمانبندی فعالیتهای کلی پروژه توسط مشاور محاسبه و برنامه زمانبندی کلی اجرای پروژه تهیه میگردد.
تهیه شناسنامه پروژه: جهت مستندسازی مطالعات، گزارش مختصری از روند مطالعات و تغییرات پروژه طی فرایند طراحی و نیز ارائه شاخصهای مهم طرح از قبیل متراژ، هزینه، روش اجرا و غیره در قالب شناسنامه پروژه تهیه و ارائه میگردد.
ارائه اسناد مناقصه: پس از تصویب نقشهها و سایر مدارک مطالعات مرحله دوم، اسناد مناقصه عملیات اجرایی بر اساس آخرین ضوابط قانونی عمومی و اختصاصی کارفرما تهیه میگردد.
"رابطه یک بنا با محیط پیرامونش معیار مهمی است که باتوجهبه آن میتوان شایستگی هنری بنا را ارزیابی کرد"
جی اپیلتون
مهندسین مشاور نقشیاد باتوجهبه سوابق درخشان خود در زمینه طراحی نمادها و سردرها از جمله طرح و اجرای تعداد قابلتوجهی از اینگونه سازهها که در مسابقات معتبر نیز برگزیده گردیده آمادگی ارائه خدمات به کارفرمایان دارد.
خلاصه فرایند خدمات در این بخش به شرح ذیل است:
- بررسی نیازمندیهای کارفرما
- خلق ایدهها
- تهیه طرح بهصورت سهبعدی (پرسپکتیو)
- طراحی جزئیات اجرایی
- متره و برآورد طرح
آشنایی با نمادهای شهری و سردرها
مطالعه و بررسی نیازمندیهای کنونی و آتی پروژه بهمنظور دستیابی به مبانی برنامهریزی و تعیین الگوهای پایه
امروزه مبادی ورودی از جمله فضاهای فراموش شده شهرها میباشد که از مشکلات متنوعی برخوردار هستند. برخی از این نابسامانیها منجر به آن گردیده که عرصههای ورودی از حداقل پارامترهای خوانده شده بهعنوان محیط و فضای مطلوب، بیبهره بماند. از سوی دیگر فقدان پارهای از ویژگیهای کلیدی، هیچگونه سنخیت و تناسبی میان شرایط موجود با کیفیتهای فضایی مورد انتظار از یک ورودی را برقرار نمیسازد. امروزه ورودی شهرها به سطحی از کیفیت تنزل پیدا کردهاند که در فضاسازی آنها، تنها عنصر برنامهریزیشده جهت یادآوری مفهوم ورود، تعبیه یک تابلو میباشد که ورودی به شهر را خوش آمد میگوید. کیفیت ساختوسازهای حاشیه محور عبوری که بهصورت مجتمعهای پراکنده و منفصل ظهور یافتهاند و بر فقدان برنامهریزی و خودرو بودن جریان توسعه در مبادی ورودی تأکید میورزد.
بررسی توقعات موضوعی استفادهکنندگان از فضای ورودی بهعنوان یک فضای شهری
از طرفی بهمنظور خلق یک فضای شهری مناسب با ویژگیهای کالبدی و ادراکی در حوزه ورودی توجه به خصوصیات این حوزه از دیدگاه استفادهکنندگان از فضا لازم به نظر میرسد. در نتیجه در این مرحله از مطالعه به بررسی توقعات موضوعی استفادهکنندگان از فضای ورودی پرداخته میشود.
در ورودی شخص انتظار دارد که در زمان ورود پذیرفته شود و احساس نا خوشامد بودن به او دست ندهد؛ بنابراین اولین توقعی که از ورودی شهر میرود، پذیرندگی است. به همین دلیل فضاهای طرفین ورودی از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند. حفظ و تقویت دیدها بخصوص دید به مناظر و نقاط شاخص طبیعی یا مصنوع محل به فرد حس ورود به آن محل خاص را میدهند. شخص علاوه بر اینکه در بدو ورود میخواهد نیازهای خود را تأمین کند، نیازمند تشخیص سریع مسیرها و تصمیمگیری است. وضوح ورودی شهر بهخصوص به دلیل حاکمیت سواره اهمیت زیادی دارد بنابراین خوانایی توقع دیگری است که از ورودی شهر انتظار میرود. حذف موانع دید و تنظیم سکانس بندیها و سلسلهمراتب بر این خوانایی میافزاید. از سوی دیگر افراد انتظار دارند که ورودی هر شهر معرف خصوصیات و عناصر شاخص هویتی همان شهر باشد، ازاینرو تشخص هر ورودی که آن را از ورودی سایر نقاط متمایز کند اهمیت زیادی دارد. نکتهای که باید به آن توجه کرد این است که با توسعه شهر، حوزه ورودی در داخل محدوده شهر قرار خواهد گرفت، بنابراین هنگام طراحی ورودی
مطالعه و بررسی ویژگیها و شاخصههای معماری سردرهای ورودی
این مطالعه در قالب تعریف اثر حجمی، موضوع و بیان بصری آثار حجمی، کارکردها و نقشهای آثار حجمی، اثر حجمی و هویتبخشی، سردر ورودی بهعنوان یک نشانه شهری و نیز شاخصههای معماری سردر ورودی صورت میپذیرد.
تعریف اثر حجمی
حجمی سهبعدی که دارای فرم و بیان هنرمندانه میباشد و از جهات مختلف قابــل نظاره است. موضــوع آن معمولاً پیکــره یک انسان، حیوان، گیاه و … میباشد و جزئی از مبلمان شهری است که خارج از فضای بسته قرار گرفته است. کارکرد اصلی آن تزئین، هویتبخشی یا انتقال پیامی به ناظرین میباشد و از مصالحی نظیر سنگ، بتن، فلز، چوب، فایبرگلاس و … ساخته میشود. مهمترین وجه تمایز این آثار با مجسمههای در فضای بسته آن است که ناظرین آثار حجمی فضای باز بیشتر، تواتر دیدار آنها فزونتر و ترکیب بینندگان آن متنوعتر است. بدین ترتیب افرادی که حتی سواد خواندن و نوشتن هم ندارند، بیننده این حجمها هستند و متخصصین باید توجه لازم را در انتخاب مقیاس، مکان مناسب و حجم اطلاعاتی آن داشته باشند.
موضوع و بیان بصری آثار حجمی
برخــی موضوعات، مضامین و مفاهیمــی که دستمایه ساخت آثار حجمــی میشوند را میتوان به مشاهیر و شخصیتهای تاریخی، دلاوران و شهدا، ورزشکاران، شخصیتها و روایتها، موجودات اسطورهای، مضامین مذهبی و سیاسی و تاریخی و عمرانی و ورزشی، مضامین اقتصادی و معیشتی، مضامین احساسی و عاطفی، مضامین طبیعی و اقلیمی، مضامین سنتی و فرهنگی، مضامین عملکردی، پیامها و مفاهیم انتزاعی یا واقعی، فرهنگی و اجتماعی اشاره داشت
کارکردها و نقشهای آثار حجمی
یکی از مهمترین کارکردهای آثار حجمی ایجاد حس مکان تعریف شده، القای روحیه خاص در فضا است. “مکان بخشی از فضا است که بهوسیله شخص یا چیزی اشغال شده است و دارای معنایی ارزشمند است”. در صورت هماهنگی اثر حجمی با محیط و تقویت انسجام بصری محیط پیرامونی، شهروندان احساس رضایت و آرامش بیشتری میکنند و حس مکان تقویت میشود.
کارکرد دومی که میتوان برای آثار حجمی نام برد تعریف و هویتبخشی به فضای شهری است. بهعبارتدیگر تمایز مکانی از مکانهای دیگر بهطوریکه شخصیتی بینظیر و مخصوص به خود را دارا شود.
فضای خالی از هنر جذابیت ندارد و فقدان جذابیت از کیفیت فضا میکاهد و مانع ایجاد حس سرزندگیونشاط در فضای شهری میشود. یک اثر حجمی مناسب میتواند چنین شرایطی را به فضا ارزانی دارد و میتواند در کنار آن سطح دانش و آگاهی عمومی شهروندان در خصوص حوادث فرهنگی و یا سایر زمینهها را ارتقا میبخشد. از دیگر کارکردهای اثر حجمی مناسب میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
– معرفی عملکرد و روحیه میدان (تداعی عملکرد تاریخی، فرهنگی میدان با پیرامون آن)
– تعریف مرکز ثقل و نقطه تمرکز میدان (علت جانمایی مجسمه در وسط میدان همین مورد است)
– ایجاد یک نشانه شهری
– ایجاد انگیزه بهسازی محیط در شهروندان
– تناسب بخشی به نام میدان
هدف نهایی یک شهر ایجاد محیطی خلاق و پرورنده برای مردمی است که در آن زندگی میکنند. تندیسها و سایر آثار حجمی اگرچه جزء زیرساختهای شهری محسوب نمیشوند اما میتوانند در تأمین این هدف و سایر اهدافی که به کیفیت فضای شهری میانجامد مؤثر باشند. آنها سالیان سال در پررفتوآمدترین نقاط شهــر بین میدانها قرار میگیرند و آنجا را تـرک نمیکنند، با نگاهی خلاقانه و جدی به این مقوله میتوان سرزندگی و هویت را به فضاهای شهری و از جمله فلکهها و میدانها بازگرداند.
اثر حجمی و هویتبخشی
هرساله دهها مجسمه و اثر حجمی بهوسیله شهرداریها و ارگانهای مختلف در فضای شهری و بهویژه میدانها شهرهای بزرگ و کوچک کشورمان نصب میشود، این حرکت درصورتیکه بهخوبی هدایت شود میتواند سهم مهمی در ارتقاء کیفیت این فضاها داشته باشد، بهویژه آنکه در سالهای اخیر چنین فعالیتی عمومیت بیشتری یافته و اغلب بر آناند که مرکز میدانها خود را مزین کنند.
هدف شهرسازی ایجاد محیطی آرام و سالم است که آسایش و غنای زندگی در آن ممکن باشد، آسایش را میتوان در تأمین نیازهای مردم تعریف کرد، اما غنای زندگی هنگامی پدید میآید که معنویت هنری در محیطهای شهری فراهم باشد. یادمانها و المانها میتوانند نقش بسزایی در غنی ساختن زندگی شهری از طریق بیان هنری داشته باشند. این امر بهویژه در میدانها و فلکهها نقاط عطف شهر که کانون توجه شهروندان هستند از اهمیت بیشتری برخوردار است. عملکرد اصلی آن ایجاد حس مکان و هویت تعریف شده و ارتقای روحیه خاص در فضا با تقویت روحیه یک فضا میباشد.
سردر ورودی بهعنوان یک نشانه شهری
سردرها علاوه بر اینکه نمادی از ساختمان یا مجموعهای هستند که در ورودی آن قرار گرفتهاند، میتوانند بهعنوان یک نشانه مهم شهری هم مطرح باشند. نشانهها عواملی مهم در تشخیص قسمتهای مختلف شهر هستند، بنابراین خصوصیات آنها باید چنان باشد که بتوان آنها را از میان عوامل بسیار زیاد و عناصر گوناگون شهر بازشناخت.
اگر یک “نشانه”، فرمی خالص، صریح و منحصربهفرد داشته باشد و یا با زمینه خود در تضاد باشد بهنحویکه بر اطراف خود غالب و مسلط گردد، شناخت و پایداری آن در ذهن بهآسانی بیشتری میسر خواهد گردید و احتمال بیشتری نیز هست که بر آن” معنایی” متصور باشد؛ به نظر میرسد نقش، تصویر و یا فرمی که از زمینه خود متمایز باشد، مؤثرترین عامل در بهوجودآوردن یک “نشانه” خواهد بود. در پارهای موارد ممکن است صرفاً به علت تمیز بودن خود، در زمینهای کثیف و یا بهصرف نو بودن خود هم به لحاظ سازهای و هم به لحاظ فرمی، در زمینهای از ساختمانهای معمولی، قدیمی و مستهلک اطراف، بهعنوان نشانهای در ذهن مردم و بازدیدکنندگان جلوهگر شود. گاهی تغییرات ارتفاع نسبت به ساختمانهای موجود یا وضعیت زاویه قرارگیری و… یک عامل، ممکن است آن را نسبت به سایر عواملِ محیط برجستهتر سازد. اگر یک عامل بهعنوان نشانهای در محل تقاطعِ مسیرهای عبور، یا در بخش ورودی یک ساختمان یا مجموعهای خاصی قرار گیرد، بر قدرت تأثیرگذاری آن افزوده خواهد شد.
” نشانههایی ” که از دور قابلرؤیت هستند و یا نقاطی برجسته که از جهات مختلف رویت آنها میسر است، اغلب آشنا و شناخته شده هستند و حتی کسانی که با محیط آشنایی چندانی ندارند برای به نظم در آوردن محیط در ذهن خود و انتخاب راه برای حرکت، به میزان بسیار زیادی از آنها بهره میجویند. نشانهها ممکن است گاه عواملی جدا و مستقل باشند و هیچ عامل دیگری بر تأثیر آنها نیفزاید، چنین نشانههایی (بهاستثنای مواردی خاص) نشانههایی ضعیف هستند. چون ممکن است بهسهولت از دیده بگریزند و یا برای یافتن آنان جستجویی مداوم لازم باشد.
شاخصههای معماری سردر ورودی
نشانهها از بعد مقیاس و ابعاد ارتفاعی ممکن است با سایر ساختمانها بسیار متفاوت باشند. از آن جا که لازمه تأثیرگذاری نشانهها، جلوهگری و عرضاندام قابلتوجه آنها میباشد؛ بنابراین خصوصیت بارز نشانهها باید ” بینظیر و منحصربهفرد بودن” آنها باشد؛ بهگونهای که به دلیل شخصیت خاص خود در ذهن بینندگان خاطرهای بهیادماندنی از خود بر جای گذارند.
اما گاهی عواملی هستند وابسته و در ارتباط با یک هدف و یا عامل بزرگتر مثل نشانههایی که بهعنوان نشانه ورود و یا سردر یک ساختمان یا مجموعه مهم و بزرگ ایفای نقش میکنند. در این صورت جنبه یادمانی و نمادی این نشانهها، قدرت بیشتری خواهد یافت. در این حالت این نشانه، تصویر ذهنی جالبی از ساختمان و یا مجموعهای که در ورودی آن قرار گرفته، در ذهن بیننده از خود بهجای میگذارد، بنابراین طرح آن باید تا حدود زیادی با عملکرد یا جایگاه مجموعه موردنظر تطابق داشته باشد و مفاهیمی دراینارتباط از خود در ذهن عابران زنده سازد. نقش مهم یک سردر مناسب، علاوه بر “نشانه” بودن آن “دعوتکنندگی” نیز هست. در عین اینکه این سردر نمادی خواهد بود از کاربریهای داخل آن با حفظ امنیت در مدخل ورود هر مجموعه.
"معمارانی که حرف بیشتری برای گفتن دارند معمارانی هستند که واقعاً میسازند."
ژان نوول
مهندسین مشاور نقشیاد آمادگی دارد در زمینه پروژههای شهرسازی بر اساس شرح خدمات همسان و غیر همسان خدمات لازم را با بهترین کیفیت به کارفرمایان ارائه نماید.
از جمله خدمات قابلارائه در این بخش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تهیه طرحهای جامع
تهیه طرحهای تفصیلی
تهیه طرحهای هادی روستایی
"همه معمارند و همه چیز معماری است."
هانس هولاین
شرکت مهندسین مشاور نقشیاد آمادگی دارد در زمینه طراحی محیط و منظر از جمله زیباسازی محوطه، پارکها و فضای سبز خدمات خود را به کارفرمایان ارائه نماید.
خلاصه فرایند خدمات در این بخش به شرح ذیل است؛
• دریافت اطلاعات پایه از قبیل نقشهبرداری
• بازدید میدانی و جمعآوری اطلاعات محیطی
• مطالعه و بررسی عملکرد فضا و محیط اطراف
• تهیه طرح بهصورت دوبعدی و در صورت نیاز سهبعدی (پرسپکتیو)
• طراحی جزئیات اجرایی طرح
• متره و برآورد طرح
پارکها و فضای سبز
در فرهنگ بینالملل واژه پارک به عرصههای وسیعی که دارای عوامل زیر میباشد اطلاق میشود.
* وجود بیومهای طبیعی
* وجود گونههای نادر
* وجود اشکال قابلتوجه زمینشناسی
* وجود مسائل دیرینشناسی و تاریخشناسی حائز اهمیت
* وجود چشماندازهای بدیع و دیدنی
* وجود وحوش نادر و حائز اهمیت بودن حیات آنها چه از نظر گونه و چه از نظر تراکم
* وجود اکوسیستمهای بکر
* وجود جنگلهای قدیمی و دست کاشت
* بهوجودآوردن امکان ادامه حیات در محل نامناسب برای گونههای گیاهی و یا جانوری
انواع پارک
* پارک جهانی
* پارک ملی و تاریخی
* پارک ملی
* پارک ملی حیاتوحش
* پارک ملی یادبود
* پارک ایالتی یا پارک استانی
* پارک شهری
* پارک منطقهای
* پارک محلی
* پارک طبیعت
* پارک جنگلی طبیعی
* پارک جنگلی دست کاش
روند طراحی فضای سبز
قبل از توضیح طرحهای گرافیکی در طراحی فضای سبز باید پیشنهادهای (اهداف) ترسیمات طراحان را موردبحث و بررسی قرارداد. یک طراح فضای سبز با ایدههای طراحی و نقشههای ترسیمی سروکار دارد و اکثریت این طرحها عموماً در طرحهای ترسیم شده به کار گرفته میشوند. طرح ترسیمی یک نقشه دوبعدی از طرح میباشد که شبیه دید یک پرنده از بالا به پائین و منظره است. یک طرح ترسیمی در همه حالات بهعنوان ابزاری برای برقراری ارتباط بین ایدههای طراح میباشد. کارفرما کسی است که هزینههای طرح را پرداخت میکند و پیمانکار فضای سبز نیز سازمانی است که ایدههای مطرح شده توسط طراحان فضای سبز را اجرا میکند. پیمانکار فضای سبز میتواند مربوط و وابسته به طراح فضای سبز باشد و یا بهصورت مستقل از آن فعالیت نماید؛ بنابراین طرح ترسیمی باید واضح و مختصر و نیز درعینحال دقیق باشد. طرح بهصورت ترسیم مقطعی یا تصاویر کامپیوتری نیز ممکن است همراه با ترسیم طرح به کار گرفته شوند. این موارد اشکالی در طرح هستند که برای ارتباط دادن عوامل مهم موجود یک طرح فضای سبز به کار گرفته میشوند. مشتریان نیز اغلب طرحهای بصری و مقاطع عمودی را بهتر از یک طرح ترسیم شده درک میکنند.
ارائه طرحها
طرح ترسیم کامل برای خواندن و بررسی حرفهای بسیار ساده است. در یک طرح پیشرفته و قوی تمام اجزا و قسمتهای موجود در طرح را یک بیننده میتواند باتوجهبه علائم و الگوهای موجود در آن بهسرعت و بهخوبی بفهمد و درک کند. یک نفر که فاقد سابقه ذهنی در این موارد باشد با بررسی یک طرح کامل، دقیق و حرفهای و نگاهکردن به آن میتواند تیپ گیاهان و الگوی مواد بهکاررفته در طرح پیشنهادی را بهراحتی تشخیص دهد. توصیف و تشریح طرح ترسیمی بهصورت شفاهی سنگین و زمانبر میباشد و فهماندن آن انرژی بر است و از سوی دیگر پتانسیل انتقال تمام طرح و ارائه آن کمی با مخاطره و مشکل همراه است.
اصول و ضوابط طراحی پارکهای شهری
اصولاً پارکها مجموعهای از فضاهای سخت و فضاهای سبز هستند که هر یک بهعنوان مکمل دیگری عمل میکند. بهطورکلی فضاهای سخت شامل مبلمان، عناصر معماری، کفسازیها و غیره بوده و تابعی از ویژگیهای و اصول معماری پارک میباشد که بایستی دقیقاً در مراحل طراحی پارک به آنها توجه شده و بر اساس نوع عملکرد آنها مقادیر مناسب آن برآورد گردد.
طراحی و فضای سبز
اصولاً پارکها مجموعهای از فضاهای سخت و فضاهای سبز هستند که هر یک بهعنوان مکمل دیگری عمل میکند. بهطورکلی فضاهای سخت شامل مبلمان، عناصر معماری، کفسازیها و غیره بوده و تابعی از ویژگیهای و اصول معماری پارک میباشد که بایستی دقیقاً در مراحل طراحی پارک به آنها توجه شده و بر اساس نوع عملکرد آنها مقادیر مناسب آن برآورد گردد. لازم به ذکر است که کلیهٔ فضاهای سخت طراحی شده، بایستی از لحاظ فرم عملکرد متناسب با کارکرد و گروه سنی استفادهکنندگان از پارکها بوده و هرکدام از اصول مخصوص به خود تبعیت کند. بهعنوانمثال طراحی انواع مبلمان و حتی معماری یک پارک ویژهٔ کودکان با یک پارک شهری که مورد استفادهٔ طیفهای سنی زیادی قرارداد متفاوت میباشد.
آشنایی با زیباسازی
زیباسازی شهرها مقولهای بسیار مهم، ضروری و کاربردی است که معمولاً برای دستیابی به آن تلاشهای متنوع و گستردهای صورت میگیرد، اما نتیجه بهسختی به دست میآید.
زیباسازی شهرها را میتوان به دو موضوع عمده تقسیم کرد:
1) پیراستن چهره شهر از عوامل ناهمگون و نازیبا
2) ایجاد مناظر و نماهای زیبا و مفرح
یکی از مدلهای تجربه شده در برنامهریزی زیباسازی شهری تفکیک کارکردهای شهرها و محور قراردادن کارکردهای شاخص یک شهر در جهت تدوین برنامههای بلندمدت برای هم راستاسازی پروژههای زیباسازی میباشد. بایدهای زیبایی در یک شهر فرهنگی، بندری و ساحلی، فرودگاهی، نمایشگاهی، باستانی و … با یکدیگر تفاوت دارد و این تفاوتها باید بهصورت نظاممند در طراحیهای هر شهر به کار گرفته شود.
در زیباسازی شهری تنوع یک اصل پذیرفته شده است به این معنا که به طور مثال در چین، اروپا یا آمریکا شاهد وجود شهرهای بسیار زیبا هستیم درحالیکه از لحاظ بصری تفاوتهای بسیار زیادی بین آنها وجود دارد. به همین دلیل مطالعه مدلهای تجربه شده در سایر شهرها، نفی لزوم طراحی مدلی بومی برای هر شهر را نمینماید، بلکه کمک مینماید تا برای مشکلات یکسان، راهحلهای یکسان اندیشیده شده و از تجربیات دیگران در این زمینهها بهره ببریم.
در این میان، تأثیرات هنر و زیباییشناسی بر روح و روان انسانها نیز اهمیت بسیار دارد. فضای شهری برای آرامش و نشاط روحی شهروندان و تأثیرگذاری مثبت، نیازمند آثار فرهنگی، هنری و هویتبخشی است. شهر، تنها شامل بناها نیست، بلکه فضای بین ساختمانها، کوچه، میدان، فضای سبز، عناصر پرکننده، کاربریها و حضور و همراهی مردم است که موجودیت شهر را میسازد و به آن بها میدهد.
– فضاهای سبز فعال (پارکها و گردشگاهها):
اصولاً طبیعت پارکهای عمومی به گونه ایست که تمام طبقات مردم میتوانند از آن استفاده کنند، بهعبارتدیگر این پارکها بهمنظور گردشگاه و محل استراحت عموم میباشد، علاوه بر نکات فوق یکی از خصوصیات مهم و معینه پارکهای عمومی تأثیری است که در آبوهوای شهرها میگذارد و خود کمک زیادی به حفظ بهداشت محیط و سلامتی افراد مینماید. در پارکهای عمومی سعی بر آن است که تمام وسائل سرگرمی و رفاهی تقریباً برای همهگونه سلیقهها وجود داشته باشد. تأسیسات رفاهی، تجهیزات خدماتی و اداری، وسایل بازی، زمینهای بازی و سایر امکانات موردنیاز در احداث پارکها
بهطورکلی انواع تأسیسات رفاهی، تجهیزات خدماتی، وسایل بازی، زمینهای بازی و سایر امکاناتی که به نحوی موجب کیفی استفاده از پارکهای شهری را فراهم میآورند میتوان به شرح زیر طبقهبندی نمود:
– مبلمان شامل:
نیمکت، زبالهدان، تابلوهای راهنما، اطلاعات؛ ثبت تقویم و تاریخ، ساعت، تابلوی تبلیغات، تابلوهای توقف و غیره، پایههای مخصوص روشنایی، دروازههای ورودی و خروجی، حصار، فضاهای خصوصی و خلوت، سایبان، گلدان و گلجای، صندوق پست
– ابنیه شامل:
کتابخانه، نمایشگاه، گالری و فرهنگسرا، آمفیتئاتر، آبنما، انواع کیوسکهای فروش مجلات و غیره، شبکه حصار و موانع
– تأسیسات رفاهی شامل:
توالت و دستشویی، کافه تریا و رستوران، آبخوری
– تأسیسات خدماتی شامل:
– موتورخانه (تأسیسات آب و برق) انبار نگهداری وسایل، گلخانه، نهالستان و محل تهیه کود و کمپوست، مکان استراحت مستخدمین پارک
– وسایل و زمینهای بازی:
این نوع وسایل تنوع زیادی داشت و متناسب با طبقات سنی (خردسالان، کودکان و نوجوانان) تغییر میکند و باتوجهبه فرهنگ و سنن هر جامعه این نوع وسایل متفاوتاند. زمینهای بازی نیز متناسب با نوع عملکرد فضاهای سبز و ابعاد آنها میتوان شامل یک یا مجموعهای از زمینبازی فوتبال، والیبال، بسکتبال، تنیس، بدمینتون، تنیسرویمیز باشد.
– نشانههای تجسمی شامل:
– مجسمههای اساطیر، مشاهیر، بزرگان و شخصیتهای موردعلاقه جوامع؛ کتیبهها، نقشهای برجسته، یادبود احداث پارک، سردرهای ویژه، ورودیهای سبز طراحی شده یا استفاده از هرس در آفرینش اشکال ویژه
الف) دسترسیها
بهطورکلی در پارکهای بزرگ شهری و گردشگاهها دسترسیهایی به اشکال مختلف و اندازههای متفاوت با مصالح ساختمانی خاصی برحسب نوع طراحی و شرائط محیط احداث میشود که شامل دسترسیهای اصلی، فرعی و پیادهروها میباشد. عرض دسترسیهای اصلی باید حداقل بین 10 تا 15 متر باشند. در پارکهای بزرگ دسترسیهای اصلی را میتوان بهصورت بلوار احداث نمود.
طول و عرض اینگونه دسترسیهای فرعی بستگی به بزرگی و کوچکی پارک و نوع طراحی آن دارد. این دسترسیها گاهی قسمتهای فرعی را در پارک به یکدیگر متصل کرده و یا به دسترسیهای اصلی ارتباط میدهد؛ بنابراین برحسب طرز استفاده و موقعیتان عرضهای متفاوتی را میتواند داشته باشد (حدود 5 متر) در مواردی که باید عرض این دسترسیها زیاد باشد مناسب است در طرفین یا یک طرف آن طرحهایی از باغچه (گلکاری و چمنکاری) ایجاد گردد. سطح این دسترسیها را بر حسب موقعیت و زیبائی آسفالت و یا طرحهای مختلف دالاژ و یا شنریزی میکنند.
عرض دسترسیهایی که قسمتهای اصلی پارک را به یکدیگر متصل میکنند و یا منتهی به ساختمانها و یا مناظر وسیع گلکاری و چمنکاری و یا مشرف بر آبنماها قرار میگیرند، باید بهگونهای باشد که از نظر راهرفتن و بیان منظره و استفاده از نیمکتها میسر بوده و طرح آنها به حجم و فضای پارک گسترش دلانگیز و روح داری بدهد.
معمولاً حد متوسط این خیابانها میتواند بین 10 تا 15 و حداکثر 25 متر برسد. در ساختمان اینگونه خیابانها که به رستورانها و اماکن سرپناه دار منتهی میشوند، بهتر است از انواع دالاژ و نقشههای رنگین استفاده نمود و هماهنگی رنگها را مراعات نمود. عرض پیادهروها نباید کمتر از 3 متر باشد ولی در پارکهای بزرگ و گردشگاهها عرض پیادهرو میتواند تا 6 متر هم برسد. پیادهروها را میتوان آسفالت نمود یا از مواد ساختمانی مختلف بهمنظور سنگفرش استفاده کرد. تشکیلات تزئیناتی برای ایجاد زیبائی در پارکها لازم است بخشی بنام تزئینات که شامل موارد زیر میباشد پدید آورد.
الف) آبنماها
آب عنصری ارزنده برای ایجاد نشاط در زندگی شهری است و لذا این امر ایجاد آبنماها را توجیه میکند. از زمان شروع توسعه فضاهای سبز، آب جزء عناصر منظر ساز شد. بهطورکلی آبنماها شامل حوضچههایی کمعمق است که اغلب دارای فوارههای متعدد همراه با چراغهای رنگین میباشد. معمولاً این حوضچهها بین 40 تا 50 سانتیمتر بوده و با مصالح ساختمانی مختلف بر حسب شکل و فرمی که طرح در نظر میگیرد ساخته میشوند. گاهی این حوضچهها دارای پاشویههای خارجی و یا بدون آن میباشد.
ب) استخر و برکههای طبیعی
احداث استخر و برکهها در هوای پارک و زیبائی آن بسیار مؤثر بوده و باید توجه به انواع گیاهانی که در داخل یا نزدیک به آن کاشته میشوند کاملاً توجه داشت. ممکن است اینگونه استخرها و برکهها دارای اعماق مختلف بوده و در نزدیکی منطقه جنگلکاری شده یا در وسط پارک یا در کنار بعضی از قسمتهای گلکاری وسیع احداث میشود فضاهای سبز غیرفعال بهطورکلی فضاهای سبز غیرفعالی شامل موارد زیر میباشد. معابر شامل دسترسیها پیادهرو، دسترسیهای کندرو، دسترسیهای تندرو و دسترسیهای خیلی تندرو، کمربندهای سبز، میدانها، رفیوژها
مردم فعالیتهای خود را در قالب سه پهنه زندگی، کار و تفریح در فضاهای عمومی انجام میدهند. چهره شهر مانند موزه و نگارخانهای است که هر روز نمایشگاه آثار متنوع مردم و منظر تاریخ و فرهنگ تمدن بشری است. فضای شهر، محیط زندگی شهروند را تشکیل میدهد؛ بنابراین مدیران، طراحان و افراد متخصص باید محیط را بهگونهای تجهیز کنند که شرایط زندگی و زیستمحیطی آن از “سطحی عالی” برخوردار باشد. امروزه شهرها مانند شرکتها با هم به رقابت میپردازند: تلاش برای زیباتر شدن، کارآمد بودن و ارائه هویتی باارزش، چرا که در این صورت قادر خواهند بود توجه جهانی، جذب گردشگر و بازار سرمایه و استعداد را به خود اختصاص دهند. به همین دلیل، رشد و توسعه “کیفیت زندگی شهری” و نگاه “انسانمدارانه” موردتوجه قرار گرفته است. کیفیت، مفهومی چندوجهی است که از طریق “واقعیت فیزیکی موجود” مانند “زیبایی محیط و اجزای آن” و “پاسخگویی به نیاز انسانها”، در ذهن و روان آدمی شکل میگیرد و تبدیل به تجربهای مطلوب و خوشایند میگردد. “کیفیت فضای شهری” یعنی “ترکیببندی فضاهای باز و بسته”، بهگونهای که از نظر “عملکرد و زیبایی”، رضایتبخش باشد. در یک قرن اخیر، با رشد روزافزون شهرنشینی و باتوجهبه پیامدهایی که صنعت و نوگرایی در زندگی شهری به همراه داشته است، شاهد ازبینرفتن بسیاری از فضاهای ارزشمند شهری و شکلگیری شتابزده و نسنجیده فضاهای عمومی کنونی در شهرها و در پی آن حضور پدیده حومهنشینی بودهایم. فضاهای شهری امروزی فقط به مسیر عبور و مرور تبدیل شدهاند و کمتر در ابعاد اجتماعی پاسخگوی نیازهای انسان امروزیاند. در این میان فضاهایی که مکان آسایش عمومی باشند و باعث آرامش خاطر انسان شوند، نیز حذف شدهاند.
"معمارانی که حرف بیشتری برای گفتن دارند معمارانی هستند که واقعاً میسازند."
ژان نوول
مهندسین مشاور نقشیاد آمادگی دارد در زمینه طراحی شهری خدمات خود را به کارفرمایان ارائه نماید.
خلاصه فرایند خدمات این بخش به شرح ذیل میباشد؛
• جمعآوری اطلاعات میدانی
• جمعآوری اطلاعات کتابخانهای
• تهیه و تدوین گزارش جامع در خصوص تحلیل اطلاعات جمعآوریشده و تدوین سیاستگذاری طرح
• تهیه طرح مقدماتی بر اساس اطلاعات پایه و سیاستگذاری طرح
• تهیه طرح نهایی
آشنایی با طراحی شهری
طراحی شهری فرایندی است که به شکلدهی فیزیکی بافتهای مختلف شهری و روستایی منجر میشود. طراحی شهری با رویکرد ساختارگرایی به ایجاد اماکن متعدد میپردازد. این فرایند طراحی ساختمانها، فضاها و چشماندازها را در برمیگیرد و نهایتاً جریانی را به راه میاندازد که به عمران و آبادی شهری کمک میکند.
تعریف طراحی شهری
طراحی بخشی از هنر سازمان دادن فضای کالبدی است که با رشتههای مختلف علمی و هنری مانند برنامهریزی شهری، معماری و منظرسازی، مهندسی فنی، مهندسی ترافیک و حملونقل روانشناسی، جامعهشناسی و اقتصاد سروکار دارد و درعینحال با سیاست و فرهنگ نیز ارتباط پیدا میکند. پس میبینیم که دامنهٔ فعالیتش بسیار گسترده است.
گستردگی فعالیت طراحی شهری نشان میدهد که این فعالیت مانند یک طرح معماری یا طراحی یک پارک نیست که با طرح مشخصی شروع شود یا پایان پذیرد. دشواری پیشبینی آینده ایجاب میکند که طراحی شهری انعطافپذیر باشد، بتواند خود را با حرکات و نوسانات و تصمیمگیریها تطبیق دهد، اصلاح شود و به قولی مدارا کند.
طراحی شهری یکی از جدیدترین حرفههاست که بیش از 25 سال از عمر آن نمیگذرد. (در ایران و حدود ۹۰ سال در جهان) بیشتر آن چه که طراحان شهری ارائه میکنند، (طراحی بافتهای مسکونی) دستاورد حوزههای شغلی دیگر است. در واقع طراحی شهری یک رویکرد چندگانه نسبت به سایر مشاغل دارد.
همزمان با شکلگیری صنف طراحان شهری، معماران، شهرسازان، طراحان فضای سبز، مهندسان راه، هنرمندان و طیف وسیعی از مشاغل وفاداری خود را به این حوزه «طراحی شهری» اعلام کردند. جمله مباحث چالشبرانگیز میان این حوزهها عبارت بودند از:
الف) معماران باید سوای از طراحی ساختمانها، با موقعیت مکانی بناها در ارتباط باشند.
ب) شهرسازان باید با شکل فیزیکی توسعه و گسترش شهرها ارتباط داشته باشند.
ج) طراحان فضای سبز باید در ابتدای فرایند طراحی شهری به بررسی و فهم درست از مناطق موردنظر دست یابند.
د) مهندسان راه هم باید بهجای تمرکز روی مباحث ترافیکی، از مهارتهای خود در ایجاد فضاهای دلپذیر (چه برای سکونت و چه برای مشاهده صرف) استفاده کنند.
اقداماتی که در دستور کار طراحان شهری قرار دارد عبارتاند از:
* وسعت دید دادن به فضای شهری
* استفاده از ابتکارهایی چند در تولید و بازتولید محیطهای پیرامونی
* طراحی فضاهای ساخته شده از کل شهرها و حومههای آنها گرفته تا خیابانها و میدانها ارائه نظرات خود بر چگونگی عمران و احیای شهرها
* تحقیق و تفحص پیرامون مناطق موردنظر و ساکنان آنها درنظرگرفتن بافت فیزیکی، سیاسی، اقتصادی و روانشناسی حاکم بر آن مناطق
* تحتتأثیر قراردادن مردم با ابتکارات خود، کمک به آنها در اتخاذ تصمیمهایی مناسب و آموزش آنها جهت ایجاد مکانهای مطلوب
* توسعه سیاستگذاریهای نوین پیرامون ساختوسازهای شهری
* مشاور گروهی – کمک به مردم برای برعهده گرفتن نقشهایی پیرامون سازندگی و طراحی حومهها
* ارائه تصاویر گرافیکی – از طراحیهای کلی و تکنیکی گرفته تا استفاده از آخرین دستاوردها در طراحیهای کامپیوتری
"از قاشق غذاخوری تا شهر دامنه کار معمار را تعریف میکند."
والتر گروپیوس
بنا به نیاز کارفرمایان، مهندسین مشاور نقشیاد آمادگی دارد معماری داخلی انواع فضاها را بر اساس عملکرد مورد انتظار طراحی نماید.
خلاصه فرایند خدمات معماری داخلی به شرح ذیل است؛
• شناسایی دقیق عملکرد فضا و انتظارات بهرهبرداران
• بررسی محدودیتهای فضا
• تهیه طرح بهصورت سهبعدی (پرسپکتیو)
• طراحی جزئیات اجرایی طرح
• متره و برآورد طرح
آشنایی با معماری داخلی
طراحی داخلی یک حرفه چندبعدی است که در آن خلاقیت و مهارتهای فنی در یک ترکیب اعمال میشود تا ساختار محیط داخلی شکل بگیرد. فرایند طراحی داخلی یک اصل هدفمند، سازماندهی شده و هماهنگ، شامل تحقیق، تجزیهوتحلیل و یکپارچه کردن اطلاعات و دانش بهسوی یک فرایند خلاق را دنبال میکند
فضا
فضا یکی از اولین اجزاء و عناصر طراحی داخلی میباشد. در حقیقت فضا میراثدار ویژگیهای حسی و زیباییشناختی عناصر است. فضا بهسان سنگ و یا چوب ماهیت مادی ندارد، بلکه دارای بیشکلی ذاتی و شکل منتشر شده مه گونه است، فضای مطلق غیرقابلتعریف است. زمانی که عنصری در زمینهاش قرار میگیرد یک رابطه بصری ایجاد میشود، هنگامیکه عناصر دیگری نیز به این زمینه افزوده میشوند بین فضا و عناصر زمینه، و به همان میزان مابین خود عناصر، روابط چندجانبه برقرار میشود؛ بنابراین فضا توسط درک ما از این روابط شکل میگیرد.
. در معماری عناصر هندسی اصلی تبدیل به ستونها و تیرهای طولی، دیوارها، سقفها و کفها مسطح میشوند.
*یک ستون، نقطهای را در فضا خلق کرده و آن را در سه بعد قابل دیدن میکند.
*دو ستون لایه فضایی را خلق میکند که ما میتوانیم از میان آن گذر کنیم.
*ستونها به همراه تیرهایی که روی آنها قرار گرفتهاند لبههای یک سطح شفاف را مشخص میکنند
*هر دیوار مانند یک سطح تیره بخشی از فضای بیشکل را مشخص میکند و اینجاوآنجا را از یکدیگر تفکیک میکند.
*هر کف، زمینه فضایی را با مرزهای قلمروش تعریف میکند.
*هر سقف برای حجم فضایی که در زیر آن قرار دارد سرپناه به وجود میآورد.
در طراحی معماری به این اجزاء اصلی سازمان داده میشود تا به ساختمان شکل داده و بین فضاهای داخلی و خارجی تمایز ایجاد کرده و در نهایت محدوده فضای داخلی را تعریف کنند. طراحی داخلی ضرورتاً فراتر از تعریف معمارانه فضا پیش میرود، در فرایند طراحی، برای چیدمان مبلمان و غنیسازی فضا، طراحان داخلی باید از توانائیهای بالقوه اصلاح و غنیسازی فضا و همچنین از شاخصههای معماری، آگاهی کاملی داشته باشند؛ بنابراین طراحی فضای داخلی به آگاهی از سیستمهای سازه و نوع دیوارهای محصور بستگی دارد. با داشتن این آگاهی طراح داخلی میتواند انتخاب خوبی داشته و با تداوم و پیشنهاد ویژگیهای متقابل ضروری یک فضا بر روی آن کار کند.
تخصص معماری داخلی
مسکونی: طراحی مجتمعهای مسکونی طراحی داخلی اقامتگاه خصوصی است.
بازرگانی: طراحی تجاری دربرگیرنده طیف گستردهای از تخصصهای زیر است؛ خردهفروشی: شامل مراکز خرید، فروشگاه، فروشگاه تخصصی، تجارت و نمایشگاههای تجسمی است.
برند تجسمی و فضایی: استفاده از فضا بهعنوان یک رسانه به بیان نام تجاری شرکتها
شرکت: طراحی دفتر شرکت برای هر نوع کسبوکار
بهداشت و درمان: طراحی بیمارستانها، امکانات کمکهای زندگی، ادارات پزشکی، دفاتر دندانپزشک، امکانات روانپزشکی، آزمایشگاهها،
امکانات پزشکی توریستی و تفریحی: شامل هتلها، متلها، تفرجگاهها، کافهها، رستورانها، باشگاههای سلامت و چشمههای معدنی، و غیره
رسمی و سازمانی: ادارات دولتی، مؤسسات مالی (بانکها و تعاونیهای اعتباری)، مدارس و دانشگاهها، آرایشگاهها، امکانات مذهبی و غیره
مراکز صنعتی: ساخت و امکانات آموزشی و همچنین امکانات صادرات و واردات
دیگر: مناطق دیگر این تخصص عبارتاند از: طراحی نمایشگاه و موزه، طراحی رویدادها (از جمله مراسمها، کنوانسیونها و کنسرت)، تئاتر و طراحی با کارایی، طراحی در تولید فیلم و برای تلویزیون.